Przed przystąpieniem do dyskusji nt. przyszłej perspektywy finansowej UE w latach 2014 – 2020 w naszym Regionie przedstawiamy wstępne założenia wynikające z przedstawionej przez Komisję Europejską wizji polityki spójności oraz zasady, jakie będą nią kierować w następnym okresie programowania. Zgodnie z przedstawionymi w październiku 2011 r. przez Komisję Europejską propozycjami dotyczycącymi polityki spójności w latach 2014 – 2020, nadrzędnym celem interwencji funduszy strukturalnych będzie realizacja celów i założeń Strategii Europa 2020.
Oznacza to, że wsparcie będą mogły uzyskać wyłączenie te przedsięwzięcia, które będą realizować priorytety Strategii Europa 2020 oraz wpisywać się w jeden z jedenastu obszarów tematycznych interwencji funduszy strukturalnych w latach 2014 - 2020:
1. Badania i działalność inwestycyjna,
2. Technologie informacyjno – komunikacyjne,
3. Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),
4. Przejście na gospodarkę niskoemisyjną,
5. Dostosowanie do zmian klimatycznych oraz zapobieganie zagrożeniom i zarządzenie nimi,
6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów,
7. Zrównoważony transport oraz usuwanie wąskich gardeł w kluczowych infrastrukturach sieciowych,
8. Promowanie zatrudnienia i wspieranie mobilności siły roboczej,
9. Włączenie społeczne i zwalczanie ubóstwa,
10. Edukacja, poszerzenie umiejętności i kształcenie ustawiczne,
11. Kreowanie możliwości instytucjonalnych oraz efektywna administracja publiczna.
Zgodnie z przyjętą zasadą koncentracji tematycznej oraz towarzyszącej jej zasadzie koncentracji środków (ring-fencing) 50 % środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego zostanie przeznaczonych na realizację projektów w ramach obszaru 1, 3, 4, a 20% środków z Europejskiego Funduszu Społecznego będzie przeznaczone na realizację projektów w obszarze 9. Obok wyżej wymienionej koncentracji tematycznej, polityka spójności w nowej perspektywie będzie kierowała się ideą wzmacniania zdiagnozowanych potencjałów rozwojowych, na których ma być oparty rozwój regionalny. Oznacza to konieczność wyznaczenia regionalnych specjalizacji (inteligentne specjalizacje), na których potencjale bazować będą procesy rozwojowe stymulowane i wzmacniane przez środki funduszy strukturalnych.
Ponadto należy podkreślić, że szczególne znaczenie w nowej perspektywie finansowej zostało nadane zintegrowanemu planowaniu procesów rozwoju. Oznacza to nadanie priorytetu szerszym skoordynowanym zamierzeniom składającym się z wielu projektów, których realizacja przyczyni się w sposób możliwie kompleksowy i komplementarny do wzmocnienia zdiagnozowanych potencjałów rozwojowych danego obszaru czy miejscowości. Komisja Europejska upatruje w tego typu zamierzeniach sposobu na wzmocnienie skuteczności i efektywności wsparcia funduszy strukturalnych, co bezpośrednio przekładać się będzie na wzmocnienie rozwoju lokalnego i regionalnego. W celu urzeczywistnienia idei planowania zintegrowanego Komisja Europejska zaproponowała możliwość realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz Wspólnych Planów Działania. W ich ramach interwencja funduszy strukturalnych obejmować będzie mogła jak najszersze spektrum projektów, których wspólna realizacja przyczyni się do synergicznego wzmocnienia procesów rozwojowych. Powyższe, terytorialne podejście promowane jest także w ramach wdrażanego w Polsce nowego systemu rozwoju, co ma swój wyraz w przyjętej w 2010 roku Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego. Elementem tego systemu będzie Kontrakt Terytorialny, zawierany przez władze regionalne z rządem Rzeczypospolitej Polskiej. Kontrakt określi kierunki rozwoju regionu oraz środki na realizację polityki rozwojowej (zarówno europejskie, jak i krajowe), a także cele i odpowiadające im wskaźniki, do osiągniecia których region się zobowiąże.