Pomorze Zachodnie z dodatkowymi eurofunduszami REACT-EU

Pomorze Zachodnie z dodatkowymi eurofunduszami REACT-EU. Jak je wykorzystamy?

To reakcja Unii Europejskiej na kryzys wywołany pandemią Covid-19. Pomorze Zachodnie otrzymało w ramach REACT-EU dodatkowe miliony euro wsparcia. Najpierw była decyzja o przyznaniu 18,7 mln euro, ale do tej puli doszło jeszcze 3,6 mln euro. 

- Każde dodatkowe pieniądze bardzo cieszą, w szczególności, że wszyscy liczyliśmy na to, że trafią do nas duże i poważne pieniądze z KPO, a musimy godzić się z tym, że ich nie ma. - mówi Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego.

Jak skorzystamy z pieniędzy z REACT-EU i skąd się one wzięły?

REACT-EU. Jakie mamy priorytety

- Pieniądze pojawiły się, jako narzędzie reakcji Unii Europejskiej na kryzys wywołany pandemią - wyjaśnia Marcin Szmyt, dyrektor Wydziału Zarządzania Strategicznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego.

.

- Eurofundusze zostały dorzucone do puli tych na lata 2014-2020. - Priorytetem są obszary, które z punktu widzenia całej Europy mają znaczenie dla wychodzenia z kryzysu wywołanego pandemią - wyjaśnia Marcin Szmyt. - W naturalny sposób pojawiały się tam kwestie związane z ochroną zdrowia, ale także wsparcie dla przedsiębiorców i tematy, które są dla KE priorytetowe, czyli kwestie transformacji zielonej i cyfrowej.

Te dwa ostatnie aspekty dominują zresztą we wciąż zablokowanym Krajowym Programie Odbudowy  i będą kluczowe w najbliższych latach.

- REACT-EU jest pewnego rodzaju poligonem doświadczalnym, jeśli chodzi o te priorytety - mówi Marcin Szmyt.

Strumień dodatkowych pieniędzy dla Polski został podzielony na pulę krajową i regionalną. Z tej ostatniej Pomorze Zachodnie otrzymało początkowo 18,7 mln euro, potem suma powiększyła się o kolejne 3,6 mln euro.

- Mieliśmy wpływ na to, jak dobrać obszary wsparcia - mówi Marcin Szmyt.  Pomorze Zachodnie postawiło na dwa filary: zdrowie i efektywność energetyczną. Co to oznacza w praktyce?

Prawie 16,5 mln zł skierowane zostało na inwestycje w placówkach służby zdrowia podległych samorządowi województwa. Przygotowanych jest już pięć projektów, trzy kolejne są w fazie akceptacji. Jak skorzystają mieszkańcy?

Wielką inwestycję dzięki funduszom unijnym planuje przeprowadzić Szpital Wojewódzki przy ul. Arkońskiej w Szczecinie, który z REACT-EU otrzymał dotychczas 32 mln zł.

- Będzie to całkowita przebudowa i rozbudowa budynku C, który znajduje się naprzeciw głównego wejścia do szpitala od strony ul. Arkońskiej - wyjaśnia Tomasz Owsik-Kozłowski, rzecznik placówki.

Obiekt to łącznik, który rozpięty jest między dwoma charakterystycznymi, przedwojennymi budynkami stojącymi równolegle do siebie. Jego obecny stan wymusił częściowe wyłączenie go z użytkowania.

- Kompleksowa modernizacja prowadzona będzie na potrzeby naszych poradni specjalistycznych, których mamy w szpitalu blisko 40 - wyjaśnia Tomasz Owsik-Kozłowski. - Obecnie część z nich skupiona jest bliżej wejścia od strony ul. Broniewskiego, ale część wciąż pozostaje rozsiana w różnych budynkach. Modernizacja pozwoli utworzyć drugie takie centrum poradni. Już tylko to jest znacznym ułatwieniem dla pacjentów. Do tego obszerne poczekalnie, nowe rejestracje. Standard obsługi będzie na znacznie wyższym poziomie.

W budynku C na pewno znajdzie swoje miejsce angiograf, który służy do oceny naczyń krwionośnych oraz rezonans magnetyczny. Szpital jest obecnie na etapie procedury przetargowej, która ma wyłonić wykonawcę prac.

Dwa projekty chce zrealizować Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie. Pierwszy - to wymiana aparatury RTG oraz mammografu. Drugi – to utworzenie centrum koordynacji opieki onkologicznej oraz zespołu psychoonkologii.

To przedsięwzięcie, które realnie wspomoże pacjentów walczących o zdrowie, a którzy przyjeżdżają do ZCO z całego województwa. Często są już kilka godzin przed otwarciem rejestracji. Obostrzenia wynikające z pandemii pogarszały sytuację oczekujących. Dzięki realizacji projektu pacjent nie będzie musiał osobiście przyjeżdżać, by ustalić termin wizyty. Telefonicznie, czy też poprzez chat online, otrzyma wyjaśnienia dotyczące terapii. Niezwykle ważne będzie także dla nich świadczenie usług psychoonkologii - od rozpoznania choroby do zakończenia leczenia.

Z projektami zapoznała się wcześniej Komisja Europejska, która była szczególnie zainteresowana sposobem wydatkowania pieniędzy na wsparcie systemu ochrony zdrowia.

- Inwestycje mają wzmocnić ten system, są odpowiedzią na nowe zagrożenia, także na kolejną falę pandemii - podsumowuje Marcin Szmyt.

Warte podkreślenia jest to, że wszystkie projekty mają zostać sfinansowane z REACT-EU w stu procentach.

REACT-EU - walka ze smogiem, pomoc uchodźcom

Drugim elementem zachodniopomorskiego REACT-EU będzie wsparcie cieszącego się dużym zainteresowaniem Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego. Trafi do niego 1,5 mln euro.

- Fundusze dołożone zostaną do już rozstrzygniętych konkursów - wyjaśnia Marcin Szmyt.

Dlaczego tak? ZPA jest bardzo popularny. Fundusze na termomodernizację budynków jednorodzinnych połączona z wymianą tzw. kopciuchów trafiają do mieszkańców za pośrednictwem gmin. Zasady były i są bardzo proste. Nie zmienia się też kwota dofinansowania inwestycji, która może sięgnąć 50 tys zł.

- Nie ma sensu organizować nowego konkursu, skoro wciąż mamy jeszcze długą listę oczekujących - mówi dyrektor Wydziału Zarządzania Strategicznego.

W ostatnich dniach do obu wspomnianych filarów doszedł jeszcze trzeci. Dodatkowe 3,6 mln euro trafi na Pomorze Zachodnie na wsparcie uchodźców z Ukrainy. Ta decyzja to oczywiście efekt wybuchu wojny, której skutki Komisja Europejska także uznała za kryzys wymagający interwencji.

- Pieniądze przekierowaliśmy do Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, które mają ustawowo za zadanie opiekować się ludźmi w potrzebie - mówi marszałek Olgierd Geblewicz. - Przygotowaliśmy bardzo elastyczne ramy wydatkowania tych pieniędzy. Wiedzieliśmy że państwo zapewnia wikt i  opierunek, ale mieliśmy przeświadczenie, że bardzo często tych ludzi nie stać na leki, ubrania, a dzieci nie mają szkolnych przyborów. W ten sposób, dzięki funduszom z REACT-EU, możemy im pomóc.