Fot. Andrzej Golc. Wnętrza Zakładu Aktywności Zawodowej w Goleniowie.
– Zakłady Aktywności Zawodowej to szansa na możliwość pełni życia, a pełnia życia to również praca zawodowa. Niepełnosprawność nie powinna odbierać szansy na zdobycie zatrudnienia, samodzielność ekonomiczną, rozwijanie zainteresowań, uczestnictwo w życiu społecznym. Dlatego priorytetem dla Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego jest zmniejszanie dystansu w dostępie do usług, w tym także do pracy i rehabilitacji – mówi zachodniopomorski marszałek Olgierd Geblewicz, który w czwartek, 17 stycznia 2019 r. uczestniczył w oficjalnym otwarciu Zakładu Aktywności Zawodowej zlokalizowanym w Goleniowskim Parku Przemysłowym. W roku 2019 na Pomorzu Zachodnim zwiększa się liczba ZAZ-ów z obecnie funkcjonujących czterech do dziewięciu.

Jeden z głównych kierunków rozwoju

To na tle innych regionów dobry wynik, który plasuje Województwo Zachodniopomorskie na trzecim miejscu zarówno pod względem liczby tego typu placówek, jak i oferowanych miejsc pracy. We wszystkich dziewięciu jednostkach przygotowano 757 stanowisk  pracy, w tym 552 dla osób z niepełnosprawnościami, oferujących szeroki wachlarz możliwości zatrudnienia, wykraczający poza standardowe usługi – gastronomiczne, sprzątania czy utrzymania zieleni. Nowe ZAZ-y rozpoczynają w tym roku działalność w: Goleniowie, Juchowie, Wałczu, Choszcznie oraz Gryfinie. Wcześniej takie placówki działały tylko w Dobrej, Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu oraz w Stargardzie. Dla porównania, w roku 2008 ZAZ-y w regionie oferowały zaledwie 94 miejsca pracy.

–  Zachodniopomorskie może pochwalić się najnowocześniejszym i największym w Polsce obiektem służącym rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnościami zlokalizowanym w Dobrej koło Szczecina.  Placówka ta, to silne zaplecze dla powiatu polickiego i Szczecina, ale nie rozwiązuje problemów w pozostałych częściach regionu. Stąd pomysł na utworzenie Zakładów Aktywności Zawodowej w pięciu powiatach, w różnych częściach województwa. Dzięki negocjacjom z Komisją Europejską i ścisłej współpracy z lokalnymi samorządami, Pomorze Zachodnie staje się regionem wyróżniającym na tle innych województw  –  wyjaśnia marszałek Olgierd Geblewicz. –  ZAZ-y to  miejsca, które tworzą nowe szanse i nowe możliwości do pełnego życia osób z niepełnosprawnością. Bardzo zależy nam, żeby tego typu placówki były dostępne w każdym powiecie, dlatego to jeden z głównych kierunków przyjętego rozwoju społecznego województwa zachodniopomorskiego.  W kwietniu 2017 r., Sejmik  uchwalił wojewódzki program „Region Wyrównanych Szans”, który ma na celu przeciwdziałanie  wykluczeniu społecznemu  osób z niepełnosprawnościami – dodaje marszałek.

Nakłady finansowe

Budowa nowych placówek aktywności zawodowej na Pomorzu Zachodnim to przede wszystkim zasługa konsekwentnej realizacji celu Polityki społecznej w regionie – tworzenia warunków samodzielności osób z niepełnosprawnością. Już w 2016 r. Zarząd rozpoczął dyskusję z Konwentem Starostów Pomorza Zachodniego nad szansą powiększenia sieci Zakładów Aktywności Zawodowej. Następnym etapem było włączenie zadania do priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego i unijnego wsparcia. Dzięki niemu, już w lutym 2017 roku rozpoczęto w regionie prace związane z powstaniem 5 nowych ZAZ-ów, a także doposażeniem MZAZ-u w Dobrej oraz utworzeniu dwóch Centrów Integracji Społecznej. Urząd Marszałkowski ze środków unijnych przeznaczył na te działania prawie 40 mln zł.

Przeznaczane są także środki na codzienne funkcjonowanie. Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego na utworzenie i działanie nowych zakładów aktywności zawodowej w 2018 r. miał do dyspozycji środki PFRON w wysokości 777 825 zł.  Fundusze na ten cel były jednak niewystarczające, by pokryć wszystkie zgłaszane przez zakłady potrzeby, dlatego Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego podjął decyzję o przyznaniu dodatkowego wsparcia z własnego budżetu w wysokości 600 tys. zł.

Nowe miejsca pracy

Pracownicy ZAZ-u w Goleniowie zajmą się m.in. usługami gastronomicznymi, pralniczymi, poligraficznymi, prowadzeniem myjni i utrzymaniem zieleni. Pomysłem na udane funkcjonowanie tej placówki będzie współpraca z firmami znajdującymi się w Goleniowskim Parku Przemysłowym. Powstanie nowej społecznej infrastruktury  pozwoli na utworzenie około 101 miejsc pracy, w tym 71 dla osób z niepełnosprawnościami.

Koszt inwestycji w Goleniowie oszacowano na ponad 16 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO to 9 mln zł. Projekt był realizowany w ramach Osi 9 RPO WZ 2014-2020 „Infrastruktura publiczna”, działanie 9.2 „Infrastruktura społeczna”.

W Juchowie rozpocznie działalność ZAZ o charakterze rolniczym, w którym znajdą się działy: przetwórstwa, piekarni, ogrodniczy i manufaktury.  Pracownicy będą wytwarzać tu soki, napoje, syropy, marynaty, a nawet makarony z dodatkiem ziół. Placówka świadczyć będzie także usługi związane z pielęgnacją terenów zielonych i pracami porządkowymi.

Natomiast zakład w Gryfinie zajmie się produkcją podpałki ekologicznej oraz będzie świadczył usługi w zakresie krawiectwa, archiwizacji i niszczenia dokumentów, konfekcjonowania i pakowania, a także sprzątania. Co ciekawe, będzie też prowadził strzelnicę sportową. Pracę ma tu znaleźć 37 osób z orzeczeniem w stopniu znacznym i umiarkowanym.

Działalność ZAZ-u w Wałczu skupi się przede wszystkim na usługach pralniczych, gastronomicznych, pielęgnacji terenów zielonych i sprzątania, rękodzielnictwa i renowacji mebli, znajdzie się tam również dział montaż-demontaż. Natomiast zakład w Choszcznie otworzy pracownię ogrodniczo-porządkową i dział montaż-demontaż.