Dynamiczny, ekologiczny i równomierny rozwój regionu to priorytet dla Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego. Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zainwestowaliśmy ponad 2,6 mld eurofunduszy w obniżenie bezrobocia, transformację gospodarki czy rozwój terenów wykluczonych. Obecnie trwają konsultacje dot. nowej perspektywy finansowej i Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027. W ich trakcie marszałek Olgierd Geblewicz przedstawił plany na najbliższe lata i zapowiedział, że będzie zabiegał o dodatkowe środki na rozwój obszarów zagrożonych wykluczeniem, w tym obszarów popegeerowskich.
Umowa Partnerstwa zawierana jest między rządem a Komisją Europejską. Od jej kształtu zależeć będzie, w co Polska zainwestuje fundusze europejskie na lata 2021-2027. Mowa łącznie o 76 miliardach euro, które podzielone będą na programy krajowe oraz na programy regionalne - zarządzane przez marszałków województw. We wtorek, 9 lutego br., województwo zachodniopomorskiego uczestniczyło w konsultacjach społecznych organizowanych przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (red. resort przygotował projekt dokumentu). Podczas spotkania głos zabrali: wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak oraz marszałek Olgierd Geblewicz.
Wiceminister podczas konsultacji mówiła, że wciąż dostępne będą dotacje, ale też rozwijane będą instrumenty zwrotne.
Zgodnie z propozycjami zawartymi w Umowie Partnerstwa – w nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 wstępna alokacja programu regionalnego dla woj. zachodniopomorskiego ma wynieść 1,311 mld euro. To środki na realizację projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego+.
Podczas prezentacji marszałek przedstawił plany inwestycyjne związane z perspektywą 2021-2027. Odpowiadać będą one czterem celom strategicznym rozwoju Pomorza Zachodniego:
- Otwarta społeczność,
- Dynamiczna gospodarka,
- Sprawny samorząd,
- Partnerski region.
Plany – zapisane w czterech celach strategicznych Pomorza Zachodniego – odpowiadają realizacji wyznaczonych przez Komisję Europejską celów politycznych (Bardziej konkurencyjna i inteligenta Europa, Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa, Lepiej połączona Europa, Europa o silnym wymiarze społecznym, Europa bliżej obywateli).
Ludzie to nasz najcenniejszy kapitał
Otwarta społeczność to szerokie działania na rzecz mieszkańców obejmujące rynek pracy, edukację i zagadnienia związane z włączeniem społecznym. W poprzednim okresie programowania z tych środków udało się objąć wsparciem 19,2 tys. osób bezrobotnych czy zrealizować „Zachodniopomorskie Małe Skarby”, dzięki którym rodzice mogli otrzymać refundację kosztów pobytu dziecka, np. w żłobku czy zatrudnienia niani. Powstało też ponad tysiąc nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat trzech w całym regionie. Te działania będą kontynuowane w nowej perspektywie finansowej.
W obszarze edukacji dalej wspierane będą szkoły zawodowe czy programy podnoszące jakość edukacji. Zaplanowano staże i praktyki u pracodawców (9,5 tys.). Blisko 200 szkół i placówek kształcenia zawodowego zyska nowy sprzęt i niezbędne materiały. Na solidną pomoc mogą też liczyć organizacje ekonomii społecznej czy osoby z niepełnosprawnością. Z unijną pomocą powstaną nowe Zakłady Aktywności Zawodowej. Kontynuowane będą projekty wspierające rodziny, mają powstawać kolejne mieszkania wspomagane dla podopiecznych pieczy zastępczej i asystenckie dla osób z autyzmem.
Lepiej płatne miejsca pracy
W nowej perspektywie położony zostanie nacisk na zwiększenie aktywności B+R+I, wdrażany będzie regionalny system innowacji. Pomocą zostaną też objęte firmy w początkowej fazie rozwoju, ale też uzbrajane będą kolejne tereny inwestycyjne.
Wyrównywanie szans
W nowej perspektywie działania na rzecz równomiernego rozwoju województwa i integracja działań ze wszystkimi JST będą – podobnie jak to jest teraz – należeć do priorytetów Samorządu Województwa.
Jednym z ważniejszych działań w tej sferze był do tej pory Zachodniopomorski Program Antysmogowy czy rozwój niskoemisyjnego transportu miejskiego i sieci centrów przesiadkowych, np. wzdłuż przebiegu Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Dzięki eurofunduszom mieszkańcy mogą korzystać z ponad 250 nowych lub zmodernizowanych pojazdów niskoemisyjnych w komunikacji miejskiej. W nowej perspektywie finansowej te działania będą także kontynuowane. W planach jest rozszerzenie Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego o nowe elementy, rozwój energetyki opartej na OZE czy poprawa i uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami.
Nowy program regionalny zakład także lepszą komunikację drogową i kolejne inwestycje w infrastrukturę i tabor kolejowy. Ale nie zabraknie też inwestycji w kulturę i turystykę. Kontynuowana będzie budowa tras rowerowych czy śródlądowych szlaków wodnych (red. więcej informacji w prezentacji poniżej - plik pdf.)
Profilaktyka i nowy sprzęt
Planowane działania z zakresu ochrony zdrowia dotyczyć będą dalszej modernizacji obiektów służących pacjentom. To inwestycje w sprzęt i najnowocześniejszą aparaturę medyczną. Rozwijana będzie też telemedycyna czy e-zdrowie. Kontynuacji doczekają się też programy profilaktyczne czy Zachodniopomorski Program Monitorowania i Prewencji Epidemii SARS-CoV-2.
Są też wyzwania
W nowej perspektywie nie zabraknie też wyzwań. Region zajmuje trzecie miejsce w Polsce pod względem odsetka powierzchni gmin zagrożonych trwałą marginalizacją i czwarte: pod względem odsetka gmin zagrożonych trwałą marginalizacją i pod względem odsetka ludności w gminach zagrożonych marginalizacją.
Dodatkowe fundusze mają pomóc w kontynuacji już podjętych – oraz co warto podkreślić dobrze ocenianych przez stronę rządową, jak i europejską – działań w gminach dotkniętych problemami spowodowanymi w dużej mierze likwidacją PGR-ów. To m.in.: kreowanie nowych miejsc pracy, rozwój infrastruktury transportowej i społecznej, szkolnictwa zawodowego w Specjalnej Strefie Włączenia. Obecnie testowane jest wprowadzenie transportu publicznego na życzenie.
Dodatkowe środki, o które walczy Województwo Zachodniopomorskie w nowej perspektywie finansowej miałyby pochodzić z niepodzielonej jeszcze między regiony kwoty 7,1 miliarda euro. To środki w ramach Kontraktów Programowych.
Co dalej?
Po przyjęciu Umowy Partnerstwa przez rząd i projektów programów regionalnych przez zarządy województw odbędą się formalne negocjacje programów i Umowy Partnerstwa z Komisją Europejską.
W nowej perspektywie około 60% funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40% otrzymają programy regionalne zarządzane przez marszałków województw.
Uwagi do umowy będzie można składać do 22 lutego br.